تفاوت UI و UX و CX در چیست؟

وقتی در حوزه دیجیتال مارکتینگ به دنبال موقعیت‌های شغلی هستید یا به‌عنوان یک کارفرما پروژه‌ای را آغاز می‌کنید، احتمالاً با اصطلاحات UI، UX و CX زیاد روبه‌رو می‌شوید. این اصطلاحات جزو مهم‌ترین مفاهیم در دنیای دیجیتال هستند و تفاوت‌های کلیدی میان آنها وجود دارد. به همین دلیل، اینجا هستیم تا این تفاوت‌ها را بررسی کنیم و اهداف هر یک را روشن کنیم.

امروز در هر پروژه، مفاهیمی مانند UI، UX و CX جایگاه ویژه‌ای دارند و اگرچه گاهی به‌اشتباه به‌جای هم استفاده می‌شوند، اما تفاوت‌های عمده‌ای دارند. با ما همراه باشید تا تفاوت UI و UX و CX را بفهمید تا بتوانید درک عمیق‌تری از نقش هر کدام در پروژه‌های دیجیتال داشته باشید. این شناخت به شما کمک می‌کند تا در انتخاب افراد مناسب برای تیم خود یا حتی هنگام تعامل با متخصصان این حوزه، تصمیمات آگاهانه‌تری بگیرید.

رابط کاربری (UI): خلق تجربه ای جذاب و فراموش نشدنی

رابط کاربری (UI) بخش ملموس و قابل مشاهده تجربه کاربر در یک محصول دیجیتال است که روی طراحی بصری و تعاملات کاربران تمرکز دارد. UI شامل تمامی عناصری است که کاربر روی صفحه نمایش می‌بیند و با آن‌ها تعامل می‌کند؛ مثل دکمه‌ها، آیکون‌ها، تایپوگرافی، رنگ‌ها و چیدمان‌ها. اگرچه UI بیشتر به جنبه زیبایی‌شناسی یک محصول توجه دارد، اما باید به‌گونه‌ای طراحی شود که علاوه بر جذابیت بصری، عملکرد محصول را نیز بهبود ببخشد و تجربه کلی کاربر را حمایت کند.

جنبه‌های کلیدی UI

• طراحی بصری: طراحان رابط کاربری تلاش می‌کنند تا محصولی زیبا و جذاب طراحی کنند که با هویت برند هماهنگ باشد. هدف آن‌ها ایجاد یک تجربه بصری تمیز و جذاب است که نه تنها کاربر را جذب کند، بلکه عملکرد مناسبی نیز داشته باشد.
• طراحی تعامل: تعاملات هوشمندانه و جذاب، مثل انیمیشن‌ها و انتقال‌های نرم و روان، به کاربران احساس رضایت و روانی در استفاده از محصول می‌دهند و تجربه کلی کاربری را بهبود می‌بخشند.
• سازگاری: استفاده از یک زبان طراحی یکپارچه و ثابت در همه صفحات و بخش‌های مختلف محصول، به کاربران کمک می‌کند تا با سهولت بیشتری در محیط محصول حرکت کنند و حس آشنایی با رابط کاربری را تقویت می‌کند.
• قابلیت دسترسی: طراحان UI باید توجه ویژه‌ای به اصول دسترسی‌پذیری داشته باشند تا محصول برای تمامی کاربران، از جمله کسانی که با محدودیت‌های جسمانی روبرو هستند، قابل استفاده باشد و همه بتوانند از آن بهره ببرند.

تجربه کاربری (UX): طراحی برای کاربران

تجربه کاربری (UX) به تمام تعاملات و احساساتی اشاره دارد که کاربران هنگام استفاده از یک محصول یا خدمات دیجیتال تجربه می‌کنند. UX به‌طور ویژه بر درک نیازها، اهداف و رفتارهای کاربران متمرکز است تا محصولی طراحی شود که نه‌تنها کارآمد و کاربردی باشد، بلکه استفاده از آن برای کاربر لذت‌بخش و ساده باشد. تجربه کاربری یک بخش مهم از تجربه کلی مشتری (CX) است و تلاش می‌کند تا با بهینه‌سازی مسیر تعامل کاربران، نقاط ضعف را شناسایی و برطرف کند.

جنبه‌های کلیدی UX

• تحقیقات کاربر: طراحی UX با انجام تحقیقات جامع در مورد کاربران آغاز می‌شود. این تحقیقات به شناسایی مخاطبان هدف، نیازها و رفتارهای آن‌ها کمک می‌کند تا طراحی محصول دقیق‌تر و با اهداف کاربران هماهنگ‌تر انجام شود.
• Wireframing و Prototyping: ایجاد وایرفریم‌ها (نماهای اولیه ساده) و پروتوتایپ‌ها (نمونه‌های اولیه) به طراحان امکان می‌دهد ساختار و جریان کلی محصول را تجسم کنند. این ابزارها به آزمایش ایده‌ها و اعتبارسنجی تصمیمات طراحی قبل از پیاده‌سازی نهایی کمک می‌کنند.
• تست قابلیت استفاده: یکی از مهم‌ترین مراحل طراحی UX، آزمایش قابلیت استفاده است. در این مرحله، محصول به کاربران ارائه می‌شود تا طراحان بتوانند نحوه تعامل کاربران با آن را مشاهده کنند و از بازخوردهای به‌دست‌آمده برای بهبود محصول استفاده کنند.
• معماری اطلاعات: سازماندهی محتوای وب‌سایت یا اپلیکیشن به‌گونه‌ای که به‌راحتی قابل دسترسی و منطقی باشد، یکی از اصول مهم در طراحی UX است. این کار به کاربران کمک می‌کند تا به‌سادگی به اطلاعات موردنیاز خود دسترسی پیدا کنند و تجربه‌ای روان و بی‌دردسر داشته باشند.

تجربه مشتری (CX): لحظاتی فراتر از انتظار

تجربه مشتری (CX) به تعامل کلی یک مشتری با یک برند در طول سفر مشتری اشاره دارد. این مفهوم تمام نقاط تماس (Touchpoints) مشتری با شرکت را شامل می‌شود؛ از بازاریابی و فروش گرفته تا خدمات پس از فروش و استفاده از محصول. تجربه مشتری چیزی فراتر از تعاملات دیجیتال است و تمامی ارتباطات و تماس‌های فیزیکی، دیجیتال و انسانی با برند را دربر می‌گیرد. هدف CX این است که تجربیات مثبت، یکپارچه و به یادماندنی ایجاد کند که منجر به وفاداری و رضایت طولانی‌مدت مشتریان شود.

جنبه‌های کلیدی CX

• نقاط تماس (Touchpoints): CX شامل تمامی نقاط تماس مشتری با برند است. این نقاط می‌تواند شامل بازدید از وب‌سایت، تعامل در رسانه‌های اجتماعی، تجربه خرید و استفاده از محصول، تماس با بخش پشتیبانی و هر تعامل دیگری با برند باشد.
• نقشه سفر مشتری (Customer Journey Map): شرکت‌ها با ترسیم نقشه سفر مشتری، می‌توانند تمام مسیرها و تعاملات مشتری با برند را شناسایی کنند. این نقشه به شرکت‌ها کمک می‌کند نقاط ضعف را بشناسند و تجربه کاربری را در هر مرحله بهبود بخشند.
• احساسات و ادراکات مشتری: CX بیشتر از عملکرد برند بر احساسات و ادراکات مشتری متمرکز است. هدف اصلی، ایجاد تجربیات مثبت و تأثیرگذاری بر احساسات مشتری است تا وفاداری و تعاملات بلندمدت با برند تقویت شود.
• رضایت مشتری: نتیجه نهایی تجربه مشتری باید رسیدن به سطح بالایی از رضایت باشد. مشتریانی که از تجربه خود با برند راضی هستند، تمایل بیشتری به خرید مجدد و توصیه برند به دیگران دارند که در نهایت منجر به رشد و موفقیت کسب‌وکار می‌شود.

تفاوت UI و UX و CX

تفاوت CX و UX

• تمرکز بر کاربر: UX بر کاربر نهایی که از محصول یا خدمت استفاده می‌کند، تمرکز دارد. از سوی دیگر، CX بر روی کل تجربه مشتری، از جمله افرادی که ممکن است محصول را برای دیگران خریداری کنند، متمرکز است.
• زمینه‌های کاربردی: مفهوم CX معمولاً در حوزه بازاریابی کاربرد دارد، در حالی که UX بیشتر در زمینه طراحی استفاده می‌شود.
• اهداف: UX بیشتر بر ایجاد تجربه‌ای آسان و لذت‌بخش برای کاربران متمرکز است در حالی که CX اغلب بر افزایش درآمد از طریق بازاریابی، بهبود خدمات مشتری و تقویت برند تمرکز دارد. 
• مقیاس: CX به کل تجربه مشتری از جمله تمام کانال‌های تعامل با برند توجه دارد، در حالی که UX معمولاً محدود به یک برنامه یا وب سایت خاص است.
• صنایع: UX بیشتر در زمینه محصولات دیجیتال به کار می‌رود در مقابل CX اصطلاحی است که معمولاً در صنایع خدماتی اهمیت دارد. 

تفاوت ui و ux

علل تمایز طراح UX با طراحان UX و CX

1. استراتژی محتوا و تجربه کاربری
طراحان UX در ابتدا با تعیین استراتژی محتوا و ایجاد یک تجربه معنادار و هدفمند برای کاربر، مسیر اصلی طراحی محصول را مشخص می‌کنند. این شامل شناسایی نیازهای کاربر و تدوین نقشه‌ای برای بهبود تعاملات کاربری است.

2. طراحی ساختار محصول و نقشه‌برداری تجربه کاربری
ساختار محصول شامل طراحی نقشه‌های تعاملی و تعیین نحوه جریان کاربر در محصول است. طراح UX باید تمام مسیرها و تعاملات ممکن را پیش‌بینی کند و ساختار کلی را به‌گونه‌ای بچیند که دسترسی کاربران به اهداف خود سریع و آسان باشد.

3. تحلیل رفتار مشتریان
طراحان UX باید تحقیقات گسترده‌ای درباره رفتار و نیازهای کاربران انجام دهند. این تجزیه‌و‌تحلیل به آنها کمک می‌کند تا محصولی را طراحی کنند که نه تنها جذاب باشد، بلکه واقعاً به نیازهای کاربران پاسخ دهد.

4. بررسی رقبا و بازار
بررسی و تحلیل رقبا یکی از مهم‌ترین مراحل طراحی UX است. طراحان باید بدانند که رقبا چه ویژگی‌هایی را ارائه می‌دهند و چه نقاط ضعفی دارند تا بتوانند محصولی متمایز و کاربرپسند ایجاد کنند.

5. طراحی قاب‌های اولیه (Wireframes) و پروتوتایپ
وایرفریم‌ها طرح‌های اولیه ساده‌ای هستند که ساختار و چینش محصول را نشان می‌دهند. ایجاد پروتوتایپ یا نمونه‌های اولیه به طراحان UX امکان می‌دهد تا به‌صورت ملموس‌تر محصول را تست کرده و قبل از پیاده‌سازی نهایی تصمیمات درستی اتخاذ کنند.

6. توسعه وایرفریم و پروتوتایپ محصول
طراحان UX مسئول توسعه وایرفریم‌های دقیق‌تری هستند که جزئیات بیشتری از نحوه تعامل کاربر با محصول نشان می‌دهد. این شامل چیدمان صفحات، ترتیب المان‌ها و پیش‌بینی رفتار کاربر در نقاط مختلف تعامل است.

7. آزمایش قابلیت‌ها و بهینه‌سازی مداوم
طراحان UX مداوماً محصول را تست می‌کنند تا نقاط ضعف آن را شناسایی کرده و با تکرار و بهبود مستمر، تجربه کاربری بهینه‌تری ارائه دهند. آزمایش‌ها به جمع‌آوری بازخوردهای واقعی از کاربران کمک می‌کند.

8. برنامه‌ریزی برای توسعه نهایی
پس از مراحل تست و بهینه‌سازی، طراح UX نقشه‌ای برای توسعه نهایی محصول تدوین می‌کند. این مرحله شامل هماهنگی بین تیم‌های مختلف، تعیین مراحل پیاده‌سازی و اطمینان از اجرای صحیح تصمیمات طراحی است.

9. تحلیل نتایج و ارزیابی عملکرد محصول
پس از اجرای محصول، طراحان UX نتایج عملکرد محصول را بررسی و تجزیه‌و‌تحلیل می‌کنند. این تحلیل‌ها به آن‌ها کمک می‌کند تا تأثیرات نهایی طراحی را بر تجربه کاربران بسنجند و فرصت‌های بهبود بیشتر را شناسایی کنند.

10. همکاری نزدیک با طراحان رابط کاربری (UI)
طراحان UX باید به‌صورت مداوم با طراحان UI همکاری داشته باشند تا اطمینان حاصل شود که طراحی‌های بصری با تجربه کاربری همخوانی دارد و تجربه‌ای یکپارچه و کارآمد برای کاربران ایجاد می‌شود.

11. نظارت بر پیشرفت و اهداف پروژه
طراحان UX مسئول نظارت بر روند پیشرفت پروژه و بررسی مطابقت آن با اهداف تعیین‌شده هستند. آن‌ها باید اطمینان حاصل کنند که تمامی مراحل طراحی و توسعه طبق برنامه پیش می‌روند.

12. هماهنگی با توسعه‌دهندگان فنی
یکی از وظایف مهم طراحان UX، همکاری با توسعه‌دهندگان فنی است. آن‌ها باید مطمئن شوند که تمامی جزئیات طراحی به‌درستی توسط تیم توسعه پیاده‌سازی می‌شود و تجربه کاربری مورد نظر به‌طور کامل در محصول نهایی بازتاب می‌یابد.

اهمیت UI ،UX و CX در تجارت الکترونیک 

UI ،UX و CX در تجارت الکترونیک نقش حیاتی دارند و موفقیت یک کسب‌وکار آنلاین به این سه عامل بستگی دارد. در ادامه به بررسی اهمیت هر یک از آنها می‌پردازیم:

1. UI بر ظاهر و احساس تعاملات آنلاین با مشتریان تمرکز دارد و اطمینان حاصل می‌کند که آنها می‌توانند به راحتی در فروشگاه شما خرید کنند. 
2. تجربه کاربری (UX) بر تجربه کلی کاربر از فروشگاه شما متمرکز است و شامل راحتی استفاده، سرعت و ناوبری آسان می‌شود. 
3. تجربه مشتری (CX) فراتر از فروشگاه آنلاین شماست و کل اقدامات مشتری را در نظر می‌گیرد. CX شامل تعاملات آنلاین و آفلاین است و هدف آن ایجاد تجربه‌ای یکپارچه، لذت‌بخش و منسجم برای مشتری است. 

کلام آخر

در طول مقاله به رابط کاربری (UI)، تجربه کاربری (UX) و تجربه مشتری (CX) اشاره کردیم. این سه عامل، نقش‌ اساسی در موفقیت هر کسب‌وکاری، به ویژه در تجارت الکترونیک، ایفا می‌کنند. UI بر ظاهر و احساس تعاملات آنلاین با مشتریان تمرکز دارد و آنها را قادر می‌سازد تا به راحتی از فروشگاه آنلاین شما خرید کنند. تجربه کاربری (UX) بر تجربه کلی کاربر از فروشگاه شما متمرکز است و شامل ناوبری آسان می‌شود. تجربه مشتری (CX) فراتر از فروشگاه آنلاین شماست و کل اقدامات مشتری در طول خرید را در نظر می‌گیرد. CX شامل تعاملات آنلاین و آفلاین، خدمات پس از فروش و هرگونه تعامل دیگری است که مشتری با برند شما دارد. درک و اهمیت دادن به این سه مفهوم برای ایجاد تجربه‌ای فوق‌العاده برای مشتریان و موفقیت کسب و کار شما امری ضروری است.

سوالات متداول

1) چه تفاوتی بین UI و UX وجود دارد؟

 UI (رابط کاربری) بر ظاهر یک محصول دیجیتال تمرکز دارد، در حالی که UX (تجربه کاربری) بر تجربه کلی کاربر از تعامل با محصول متمرکز است. UI شامل طراحی بصری و تعاملات است، در حالی که UX شامل درک نیازهای کاربر، سازماندهی اطلاعات و ایجاد تجربه‌ای آسان و لذت‌بخش برای کاربر است. UI بیشتر جنبه‌های بصری و تعاملی دارد، در حالی که UX بر تجربه کلی کاربر تمرکز دارد.

2) چرا CX مهم است و چگونه با UI و UX متفاوت است؟

CX (تجربه مشتری) فراتر از UI و UX است و بر کل تعاملات مشتری با برند تمرکز دارد. CX شامل همه تعاملات آنلاین و آفلاین، از بازاریابی و فروش تا خدمات پس از فروش و پشتیبانی می‌شود. هدف CX ایجاد تجربه‌ای یکپارچه و رضایت‌بخش برای مشتری است که نیازها و انتظارات آنها را برآورده می‌کند.

3) چگونه می‌توانیم یک UI، UX و CX موفق ایجاد کنیم؟

ایجاد یک UI، UX و CX موفق نیازمند درک عمیق نیازهای کاربران و مشتریان است. شما باید با تحقیق و تحلیل رفتار و ترجیحات آنها شروع کنید. برای UI، باید بر زیبایی‌شناسی و تعاملات بصری تمرکز کنید تا رابط کاربری جذاب و آسان ایجاد کنید. برای UX، باید بر درک نیازهای کاربر و ایجاد تجربه‌ای آسان و لذت‌بخش تمرکز کنید. برای CX، باید کل اقدامات مشتری را در نظر بگیرید و تعاملاتی ایجاد کنید که نیازها و انتظارات آنها را برآورده سازد.