چگونه از سلسله مراتب بصری در طراحی سایت استفاده کنیم؟

آیا تا به حال به یک سایت رفته‌اید که طراحی آن آنقدر شلوغ و گیج‌کننده بوده که نتوانسته‌اید چیزی پیدا کنید؟ این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که عناصر بصری به درستی سازماندهی نشده‌اند و کاربران را سردرگم می‌کند. اینجا است که مفهوم سلسله مراتب بصری وارد می‌شود!

سلسله مراتب بصری در طراحی رابط کاربری مانند یک نقشه راه بصری عمل می‌کند که به کاربران کمک می‌کند تا به راحتی در یک محصول دیجیتال، مانند یک وب سایت یا اپلیکیشن موبایل، حرکت کنند. مانند صفحه اول یک روزنامه که تیتر اصلی و سایر عناصر به گونه‌ای چیده شده‌اند که مخاطبان را جذب می‌کند و به راحتی می‌توانند اطلاعات مورد نیاز خود را پیدا کنند.

در این مقاله از حروفچین ، قصد داریم شما را با دنیای جذاب سلسله مراتب بصری در طراحی رابط کاربری آشنا کنیم. با ما همراه باشید تا دریابید که چگونه می‌توانید با استفاده از این مفهوم، طراحی رابط کاربری خود را به سطح دیگری ارتقا دهید و تجربه کاربری فوق‌العاده‌ای خلق کنید!

سلسله مراتب بصری Visual Hierarchy چیست؟

سلسله مراتب بصری (Visual Hierarchy) به ساختار و سازماندهی عناصر بصری در یک طراحی رابط کاربری اشاره دارد. این مفهوم به طراحان کمک می‌کند تا اهمیت بصری عناصر مختلف را تعیین کنند و به کاربران کمک کنند تا به راحتی اطلاعات را پردازش کنند.

به طور کلی، سلسله مراتب به ترتیب و ارتباط بین اجزای مختلف یک کل اشاره دارد. در مورد طراحی سایت یا اپلیکیشن، عناصر بصری مانند رنگ، فونت، اندازه، کنتراست، فضای خالی و تقارن، همه بخشی از این سلسله مراتب هستند.

انواع سلسله مراتب در طراحی رابط کاربری

 انواع سلسله مراتب بصری که در طراحی رابط کاربری (UI) به کار می‌رود، به چند دسته اصلی تقسیم می‌شود:

سلسله مراتب تصویری

هدف اصلی سلسله مراتب تصویری، جلب توجه و هدایت چشم کاربر به سمت عناصر مهم بصری است. اندازه عناصر، کنتراست رنگی و فاصله‌گذاری که از عوامل کلیدی در این نوع سلسله مراتب به حساب می‌آیند. طراحان با استفاده از کنتراست رنگی و پالت رنگی مناسب، می‌توانند بر روی عناصر مهم‌تر تاکید کنند و چشم کاربر را به سمت آن‌ها هدایت کنند. همچنین، استفاده از فونت‌های مناسب و فاصله‌گذاری صحیح بین عناصر، به ایجاد نظم و ترتیب در طراحی کمک می‌کند. 

سلسله مراتب محتوایی

سلسله مراتب محتوایی بر روی عناصر متنی و نحوه نمایش آن‌ها تمرکز دارد. هدف اصلی آن حفظ توجه کاربران بر روی محتواست و با ترتیب‌بندی صحیح محتوا بر اساس اولویت و اهمیت آن محقق می‌شود. به عنوان مثال، عناوین مهم‌تر باید با فونت‌های بزرگ‌تر نمایش داده شوند تا جلب توجه کنند. همچنین، استفاده از تایپوگرافی‌های مختلف و فاصله‌گذاری مناسب بین متن‌ها، بخشی مهم از ایجاد سلسله مراتب محتوایی است.

خوانایی متن‌ها نیز در این میان اهمیت ویژه‌ای دارد. فونت‌های ناخوانا یا نامناسب می‌توانند کاربران را از ادامه تعامل با محتوا بازدارند. در مقابل، هرچه ارتباط کاربران با محتوا بیشتر و بهتر باشد، احتمال تعامل مثبت آن‌ها با محصول، مانند خرید یا مطالعه بیشتر، افزایش می‌یابد. بنابراین، ایجاد یک سلسله مراتب محتوایی منسجم و کاربر پسند، نقش کلیدی در موفقیت یک طراحی رابط کاربری دارد.

سلسله مراتب نیازهای کاربران

این نوع سلسله مراتب بر اساس نیازهای اساسی کاربران شکل می‌گیرد. نیازهایی مانند امنیت مالی، ایمنی شخصی، لذت‌بخش بودن، عملکرد بدون نقص و رضایت کاربران باید در طراحی رابط کاربری در نظر گرفته شوند. در واقع، قبل از پرداختن به جزئیات پیچیده محصول، باید نیازهای اولیه کاربران برآورده شود. این نیازها بر اساس هرم مازلو، شامل نیازهای فیزیولوژیکی، ایمنی، عشق و تعلق، احترام و خودشکوفایی هستند.

اهمیت سلسله مراتب تصویری در طراحی رابط کاربری

اهمیت سلسله مراتب بصری در این است که به کاربران کمک می‌کند تا به راحتی سایت شما را بالا و پایین کنند  و اطلاعات مورد نیاز خود را بیابند. به عنوان مثال، اگر شما صاحب یک فروشگاه اینترنتی هستید، می‌توانید با استفاده صحیح از سلسله مراتب بصری، توجه کاربران را به محصولات خاص یا پیشنهادهای ویژه جلب کنید و شانس فروش خود را افزایش دهید.

ابزارها و نمونه‌هایی برای ایجاد سلسله مراتب بصری در طراحی وب

1 - اندازه: تأثیرگذاری بر توجه بصری بزرگ‌تر بودن عناصر بصری به جلب توجه بیشتر کمک می‌کند. در واقع، اندازه مهم‌ترین ابزار برای تأکید بر یک عنصر در طرح است. این موضوع در عناوین روزنامه‌ها و وب‌سایت‌ها دیده می‌شود، جایی که عناوین بزرگ‌تر نسبت به متن‌های کوچکتر بیشتر جلب توجه می‌کنند.

2- پرسپکتیو: ایجاد عمق در طراحی پرسپکتیو ابزاری است که با کمک آن طراحان می‌توانند عمق ایجاد کنند. اجسام بزرگ‌تر به نظر نزدیک‌تر می‌آیند و به همین دلیل اولین چیزی هستند که در یک تصویر به چشم می‌آیند. این تکنیک باعث می‌شود عناصر مهم‌تر در صفحه در اولویت دیده شوند.

3- رنگ و کنتراست: جلب توجه با تضادهای رنگی رنگ‌های پررنگ و دارای کنتراست بالا نسبت به رنگ‌های ملایم، توجه بیشتری جلب می‌کنند. ترکیب رنگ‌های متضاد، مثل قرمز در زمینه سبز، می‌تواند تأکید بیشتری بر عنصر خاصی ایجاد کند. انتخاب دقیق پالت رنگی می‌تواند باعث تأکید یا ایجاد هماهنگی در طراحی شود.

4- فونت: نظم‌دهی به طراحی استفاده از اندازه‌ها و وزن‌های مختلف در تایپوگرافی باعث می‌شود تا اهمیت بخش‌های مختلف یک متن مشخص شود. عناوین بزرگ‌تر، توجه را به خود جلب کرده و خواندن محتوا را آسان‌تر می‌کنند. طراحی تایپوگرافی منظم باعث بهبود سلسله مراتب بصری و هدایت بهتر خواننده می‌شود.

5- فاصله و فضای خالی: اهمیت در جلب توجه فضای سفید یا منفی در طراحی به اندازه خود عناصر اهمیت دارد. با استفاده از فاصله مناسب، طراحان می‌توانند توجه بیننده را به یک عنصر خاص جلب کنند یا مسیر نگاه او را در طراحی هدایت کنند.

6- مجاورت: نشان دادن ارتباطات بین عناصر نزدیکی عناصر به یکدیگر معمولاً نشان‌دهنده ارتباط آن‌هاست. وقتی عناصر مرتبط نزدیک به هم قرار گیرند، خوانندگان به راحتی متوجه می‌شوند که این عناصر به هم مرتبط‌اند و بخشی از یک پیام یکپارچه هستند.

7- فضای منفی: تأکید بر عناصر مهم فضای منفی کمک می‌کند تا عناصر از یکدیگر متمایز شده و بر اطلاعات خاصی تأکید شود. استفاده صحیح از فضای خالی می‌تواند به طراحی نظم ببخشد و پیام‌های بصری را واضح‌تر کند.

8- همترازی: هدایت نگاه خواننده همترازی به عناصر در یک طرح نظم می‌بخشد. وقتی متن یا تصویر به درستی همتراز شده باشد، طرح خوانایی بیشتری دارد و نگاه خواننده به شکل طبیعی هدایت می‌شود. طرح‌هایی که از هم‌ترازی درست استفاده می‌کنند، از نظر بصری هماهنگ‌تر هستند.

9- قانون تعداد اجزای فرد: تأکید بر عنصر مرکزی گروه‌های با تعداد اجزای فرد معمولاً جلب توجه بیشتری می‌کنند. در یک گروه از عناصر، عنصر مرکزی بیشتر به چشم می‌آید. این قانون کمک می‌کند تا تمرکز بصری به بهترین شکل ممکن هدایت شود.

10- تکرار: ایجاد انسجام در طرح تکرار عناصر در یک طرح باعث ایجاد وحدت و انسجام می‌شود. استفاده مکرر از یک رنگ یا سبک تایپوگرافی، به طرح ساختار یکپارچه می‌بخشد و باعث می‌شود خواننده به راحتی ارتباط بین بخش‌های مختلف را درک کند.

11- خطوط: ایجاد حرکت و جریان خطوط می‌توانند نگاه بیننده را هدایت کنند و حرکت را در طرح القا کنند. حتی خطوط ناپیدا که با تکرار عناصر یا فضای منفی شکل می‌گیرند، می‌توانند حرکت و جهت‌دهی بصری را ایجاد کنند.

12- شبکه‌ها: سازماندهی طرح استفاده از شبکه یا گریدها به طرح ساختاری منظم می‌بخشد. تقسیم‌بندی صفحه به قسمت‌های قابل پیش‌بینی کمک می‌کند تا عناصر به شکل مؤثری سازماندهی شوند. شبکه‌ها راهی مناسب برای ایجاد تعادل و تمرکز در طراحی هستند، اما شکستن قوانین شبکه نیز می‌تواند تأکیدی خاص ایجاد کند.

نتیجه گیری

همانطور که در طول مقاله گفتیم سلسله مراتب بصری در طراحی رابط کاربری، مانند یک نقشه راه بصری عمل می‌کند که تجربه کاربری را بهبود می‌بخشد.  طراحان با استفاده از ابزارهایی مانند اندازه، رنگ، فونت و فضای سفید می‌توانند توجه کاربران را به عناصر مهم جلب کنند و اطلاعات را به صورت منسجم و کاربر پسند ارائه دهند. 

اهمیت سلسله مراتب بصری در این است که به کاربران کمک می‌کند تا به راحتی، اطلاعات مورد نیاز خود را بیابند و تجربه کاربری مثبتی داشته باشند. با استفاده از اصول سلسله مراتب بصری، طراحان می‌توانند شانس فروش یا تعامل کاربران با محصول را افزایش دهند و پیام‌های خود را به طور موثرتری منتقل کنند. 

سوالات متداول

1. سلسله مراتب بصری چیست و چرا اهمیت دارد؟

سلسله مراتب بصری به ساختار و سازماندهی عناصر بصری در یک طراحی اشاره دارد که به کاربران کمک می‌کند تا اطلاعات را راحت‌تر پردازش کنند. این مفهوم اهمیت زیادی دارد زیرا به بهبود تجربه کاربری کمک می‌کند و باعث می‌شود کاربران بتوانند به سادگی و با وضوح بیشتری به اطلاعات مورد نیاز خود دسترسی پیدا کنند.

2. چگونه می‌توانم سلسله مراتب بصری را در طراحی خود ایجاد کنم؟

برای ایجاد سلسله مراتب بصری مؤثر، می‌توانید از ابزارهای مختلفی مانند اندازه، رنگ، کنتراست، تایپوگرافی و فضای خالی استفاده کنید. به عنوان مثال، با بزرگ‌تر کردن عناوین، استفاده از رنگ‌های متضاد و ایجاد فضای خالی مناسب بین عناصر، می‌توانید توجه کاربران را به عناصر مهم‌تر جلب کنید.

3. چه عناصری می‌توانند به بهبود سلسله مراتب بصری کمک کنند؟

عناصری مانند اندازه، رنگ، فاصله، تایپوگرافی، همترازی و مجاورت می‌توانند به بهبود سلسله مراتب بصری کمک کنند. برای مثال، استفاده از رنگ‌های مختلف برای جلب توجه به عناصر خاص یا قرار دادن عناصر مرتبط در کنار یکدیگر، می‌تواند باعث ایجاد ارتباط بصری و فهم بهتر محتوا شود.

4. آیا طراحی یک سلسله مراتب بصری می‌تواند بر روی تعامل کاربر تأثیر بگذارد؟

بله، طراحی یک سلسله مراتب بصری مناسب می‌تواند تأثیر بسزایی بر روی تعامل کاربر داشته باشد. وقتی کاربران بتوانند به راحتی اطلاعات مورد نیاز خود را پیدا کنند و تجربه‌ای مثبت داشته باشند، احتمال تعامل بیشتر آن‌ها با محتوا و همچنین تبدیل شدن آن‌ها به مشتریان بیشتر می‌شود.